การกระจายอำนาจทางการคลังสู่ท้องถิ่น

การศึกษาเปรียบเทียบการกระจายอำนาจทางการคลัง

พลวัติทางการเมืองและสังคมของแต่ละประเทศในปัจจุบันส่งผลให้ประชาชนมีความตื่นตัวในสิทธิของตนมากขึ้นกว่าในอดีตที่ผ่านมา และความตื่นตัวทางการเมืองนั้นก็ได้ก่อให้เกิดความคาดหวังของสาธารณชนต่อประสิทธิภาพและคุณภาพของบริการสาธารณะมากขึ้นกว่าในอดีต กอปรกับความผันผวนของระบบเศรษฐกิจโลกและความสลับซับซ้อนของการบริหารองค์กรในโลกยุคปัจจุบัน ทา ให้หน่วยงานภาครัฐมีภาระค่าใช้จ่ายมากขึ้น โดยเฉพาะค่าใช้จ่ายที่เป็นเงินสวัสดิการ คา่ รักษาพยาบาท และเงินบา เหน็จบา นาญสา หรับแก่ข้าราชการที่เกษียณอายุราชการแล้ว ภายใต้บริบท ดังกล่าว หน่วยงานการปกครองท้องถิ่นถือได้ว่าเป็นหน่วยงานภาครัฐที่ได้รับผลกระทบมากที่สุด เนื่องจากข้อจา กัดของแหล่งรายได้ที่มีอยู่อย่างจา กัด และความสา คัญของหน้าที่รับผิดชอบในการจัดบริการสาธารณะที่ส่งผลกระทบโดยตรงต่อประชาชน
ความท้าทายดังกล่าวเป็นปรากฏการณ์ที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทั่วโลกต่างกา ลังเผชิญไม่ว่าจะเป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในประเทศที่มีระบบการปกครองแบบสหพันธรัฐ หรือระบบการปกครองรูปแบบเอกรัฐที่มีความก้าวหน้าในการกระจายอา นาจให้แก่ท้องถิ่น ทงั้ นี้ ประเด็นความท้าทายที่ก่อให้เกิดการถกเถียงกันอย่างกว้างขวางในหลายประเทศ คือ นโยบายภาษีท้องถิ่นและแหล่งรายได้ทางเลือกสาหรับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น1 ซึ่งผู้บริหารท้องถิ่นมักจะมองว่าเป็นสิ่งที่บ่อนทา ลายคะแนนนิยมทางการเมืองและความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ ในทรรศนะของประชาชนนั้น การจัดเก็บภาษีทุกชนิดโดยภาครัฐล้วนแล้วแต่เป็นภาวะคุกคามต่อวิถีชีวิตประจา วันแม้ภาษีจะเป็นของแสลงสา หรับคนหลากหลายกลุ่ม แต่เราก็ไม่สามารถปฏิเสธได้ว่าโครงสร้างและนโยบายภาษีที่มีประสิทธิภาพในการบริหารจัดการและตงั้ อยู่บนพื้นฐาน ความเสมอภาคนั้นย่อมจะทาให้ภาครัฐมีทรัพยากรเพียงพอในการให้บริการประชาชนและส่งผลประโยชน์ต่อภาคธุรกิจเอกชน
สา หรับในบทความนี้ จะทา การเปรียบเทียบระบบภาษีทรัพย์สิน (Property Tax) ซึ่งถือเป็นแหล่งรายได้สคัญขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในประเทศต่างๆ ซึ่งการวิเคราะห์เปรียบเทียบนี้จะแบ่งออกเป็น 3 ประเด็น คือ การกาหนดฐานและอัตราภาษีทรัพย์สิน กลไกการจัดเก็บภาษีและ นโยบายการลดความเหลื่อมลา้ ทางเศรษฐกิจให้แก่กลุ่มประชาชนต่างๆที่ได้รับผลกระทบจากภาษีทรัพย์สินในแต่ละประเทศ โดยประเทศที่เป็นกรณีศึกษาประกอบไปด้วยประเทศสหรัฐอเมริกาประเทศญี่ปุ่น ประเทศอินโดนีเซีย ประเทศบราซิล ประเทศเม็กซิโก ประเทศแอฟริกาใต้ และประเทศเคนยา